Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Η ιουδαϊκή ελληνική Ημερομηνία:
20/2/2024, 10:20 - Εμφανίσεις: 52
Η διαχρονική σχέση ανάμεσα στην ελληνική και στην εβραϊκή γλώσσα, καθώς και το ζήτημα της χρήσης της ελληνικής από τους Εβραίους κατά την αρχαιότητα, έχουν αποτελέσει κατ’ επανάληψιν αντικείμενο μελέτης και αντιπαραθέσεων στους κόλπους των ειδικών.
Κατ’ αρχάς, γνωρίζουμε ότι οι αρχαίοι Εβραίοι χρησιμοποιούσαν σε ευρύτατη κλίμακα την ελληνική, τόσο στον προφορικό όσο και στο γραπτό λόγο τους, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, στις ακτές του Ευξείνου Πόντου και στην ιταλική χερσόνησο, ενώ κάποιες εβραϊκές επιγραφές στα ελληνικά έχουν εντοπιστεί και στην Ισπανία.
Σε γενικές γραμμές, θα μπορούσε να σημειωθεί ότι οι Εβραίοι χρησιμοποίησαν της ελληνικής σε περιοχές όπου και άλλοι λαοί έπρατταν το ίδιο.
Για πολλούς μάλιστα Εβραίους, σε διάφορες εποχές και περιοχές, η ελληνική ήταν η μόνη τους γλώσσα.
Βεβαίως, φαινόμενα διγλωσσίας ή και πολυγλωσσίας ακόμα δεν ήταν ασυνήθιστα στις ελληνόφωνες εβραϊκές κοινότητες.
Έτσι, παρευρίσκονταν χρήστες της ελληνικής που στη μεν Ανατολή γνώριζαν μέχρις ενός βαθμού εβραϊκά και αραμαϊκά (σημιτική γλώσσα, η οποία ανήκει στην ίδια οικογένεια με τα εβραϊκά και την οποία χρησιμοποιούσαν οι Εβραίοι της Παλαιστίνης και της Αιγύπτου στη διάρκεια της περσικής επικυριαρχίας), στη δε Δύση εβραϊκά και λατινικά.
Στη λεγόμενη Γη του Ισραήλ, ειδικότερα, εμφανείς ήταν οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ της ελληνικής, της εβραϊκής και της αραμαϊκής, σε διάφορες περιόδους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα εν προκειμένω αποτελεί ένας πάπυρος –γαμήλιο συμβόλαιο του 417 μ.Χ.– που προέρχεται από την Αντινοόπολη της Αιγύπτου και στον οποίον απαντά ένα μείγμα των τριών γλωσσών που προαναφέρθηκαν.
Κατά τα άλλα, αναπάντητο παραμένει την ερώτηση πότε υιοθέτησαν πρώτη φορά οι Εβραίοι την ελληνική γλώσσα.
Ξεχωριστή θέση μεταξύ των πρώιμων σωζόμενων κειμένων καταλαμβάνει η ελληνική μετάφραση της Πεντατεύχου (των πέντε πρώτων βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης, που κατά την παράδοση θεωρούνται έργο του Μωυσή), η οποία ανάγεται πιθανώς στη δεκαετία του 280 π.Χ.